|
Nagel Thomas | teksty oryginalne |
- "What
Is It Like to Be a Bat?” – sÅ‚ynny artykuÅ‚ Nagela, opublikowany po raz
pierwszy w The Philosophical Review (numer z października 1974 roku),
skupiający się na problematyce świadomości i stanowiący krytykę redukcjonizmu
oraz funkcjonalizmu w filozofii umysłu.
Kluczowe kwestie: problem umysł-ciało;
świadomość a subiektywność; posiadanie przeżyć; kwestia dostępności stanów
mentalnych (fenomenologia świadomego doświadczania).
- „Concealment
and Exposure” - opublikowany w piÅ›mie Philosophy and Public Affairs (numer
z zimy 1998 roku) artykuł, będący refleksją nad kryzysem prywatności we
współczesnym społeczeństwie oraz wskazujący liberalizm jako sposób
przeciwdziałania zarysowanym w artykule problemom.
Kluczowe kwestie: przestrzeń publiczna i
prywatna; ochrona prywatności; postulat neutralności przestrzeni publicznej;
tolerancja; kulturowy liberalizm; krytyka komunitaryzmu.
- „Moral
Luck” – artykuÅ‚ pochodzÄ…cy ze zbioru tekstów Nagela zatytuÅ‚owanego „Mortal
Questions” (wyd. Cambridge, 1979 rok). Stanowi analizÄ™ zagadnienia trafu
moralnego, a przed wszystkim jego znaczenia dla moralnej odpowiedzialności
podmiotu działającego oraz dla wydawanych przez nas sądów etycznych.
Kluczowe kwestie: kwestia autonomii
podmiotu moralnego; wolna wola; odpowiedzialność moralna; typy trafów
moralnych.
- „The Problem
of Global Justice” – artykuÅ‚ opublikowany w piÅ›mie Philosophy and Public
Affairs (numer z wiosny 2005 roku), poÅ›wiÄ™cony idei “globalnej
sprawiedliwoÅ›ci” oraz próbie odpowiedzi na pytanie o możliwość jej
urzeczywistnienia.
Kluczowe kwestie: sprawiedliwość a
suwerenność (koncepcja Hobbesa); polityczna koncepcja sprawiedliwości Rawlsa;
sprawiedliwość w ujęciu kosmopolitycznym; obowiązki humanitarne.
- „Conceiving the
Impossible and the Mind-Body Problem” – artykuÅ‚ opublikowany w piÅ›mie Philosophy
(numer z lipca 1998 roku), stanowiący omówienie najważniejszych problemów
związanych z relacjami pomiędzy ciałem a umysłem, a także wskazujący na
nieadekwatność dotychczasowych prób wyjaśnienia owych problemów.
Kluczowe kwestie: problem psychofizyczny –
podejście fizykalne i mentalne; tezy redukcjonizmu psychologicznego a
eksperymenty myÅ›lowe; „argument zombie”; potrzeba nowej teorii opisujÄ…cej
relacje ciała i umysłu.
- „Secular Philosophy and the
Religious Temperament” – artykuÅ‚ opublikowany pierwotnie na stronach
internetowych Uniwersytetu Nowojorskiego we wrześniu 2005 roku. Nagel opisuje w
nim specyficznÄ… postawÄ™ (okreÅ›lanÄ… mianem „usposobienia religijnego”),
polegającą na poszukiwaniu czegoś, co w sposób szczególny łączyłoby jednostkę z
wszechświatem czy też z całością rzeczywistości. Rozważa też, czy możliwe jest
przyjęcie takiej postawy przez osobę niereligijną.
Kluczowe kwestie: „usposobienie religijne”;
postawa religijna; twardogłowy ateizm; humanizm; biologiczny ewolucjonizm;
teleologia niereligijna;
- „Death”
– artykuÅ‚ pochodzÄ…cy ze zbioru tekstów Nagela „Mortal Questions” (wyd. Cambridge,
1979 rok). Stanowi on próbę analizy kategorii śmierci, rozumianej jako
szczególny rodzaj szkody doznawanej przez jednostkę.
Kluczowe kwestie: stosunek człowieka do
śmierci; śmierć jako zło; zagadnienie nieistnienia; kwestia wartości życia.
- „Sexual
Perversion” – artykuÅ‚ opublikowany w piÅ›mie The Journal of Philosophy
(numer ze stycznia 1969 roku), poświęcony psychologicznym rozważaniom nad zagadnieniem
seksualnej perwersji w kontekście seksu rozumianego jako sposób komunikacji.>
Kluczowe kwestie: tzw. „sceptyczny
argument” (seksualne pożądanie jako apetyt); seks jako komunikacja; perwersyjny
charakter praktyk seksualnych ;perwersja a moralność.
- „Freedom and the View
from Nowhere” – fragment wstÄ™pu oraz treść VII rozdziaÅ‚u książki Nagela
„The View from Nowhere” (wyd. Nowy Jork, 1986 rok). Nagel rozważa zagadnienie
wolności w dwóch kontekstach: subiektywnym (wolność jako autonomia) oraz
obiektywnym (wolność jako odpowiedzialność).
Kluczowe kwestie: wolność własna i wolność
innych – autonomia i odpowiedzialność; determinizm; poglÄ…d Strawsona – postawa
reaktywna oraz obiektywna; moralność a wolność.
- „Agent-Relativity
and Deontology” – treść IX rozdziaÅ‚u książki Nagela “The View from Nowhere”
(wyd. Nowy Jork, 1986 rok). Nagel zajmuje się kwestią etycznej relacji pomiędzy
interesem podmiotu, a interesem innych (subiektywny i obiektywny punkt
widzenia). Analizuje także problematykę racji bezstronnych oraz racji
podmiotowo względnych.
Kluczowe kwestie: racje względne wobec
podmiotu (racje autonomii, racje deontyczne i racje zobowiązań) oraz racje podmiotowo
neutralne; bezstronność; moralna fenomenologia.
- „The Psychophysical
Nexus” – artykuÅ‚ opublikowany w zbiorze tekstów Nagela „Concealment and
Exposure and Other Essays” (wyd. Nowy jork, 2002 rok). Stanowi próbÄ™ analizy
wiedzy apriorycznej w kontekście problem psychofizycznego, ujmowanego w
opozycji zarówno do koncepcji dualistycznych, jak i redukcjonistycznych.
Kluczowe kwestie: problem ciało-umysł w
ujęciu Kripkego; różne formy redukcjonizmu; wiedza a priori i a posteriori;
fenomenologia a fizjologia.
|
|
|