Diametros - Internetowy Serwis Filozoficzny (An Online Philosophy Service)

POLSKI ENGLISH

Internetowy Serwis Filozoficzny

przy Instytucie Filozofii

Uniwersytetu Jagiellońskiego

| Forum

| Literatura

| Linki

| Aktualności

O nauczaniu, łączeniu i dzieleniu

Adam Grobler

Jacek Jadacki słusznie zauważa, że poprawnej polszczyzny powinna uczyć szkoła średnia. Ale nie uczy. W tej sytuacji obowiązek nauczania dobrej polszczyzny spada na szkoły wyższe. One to bowiem kształcą nauczycieli szkół średnich. Dlatego wszelkie reformy edukacji trzeba zaczynać od góry. Sprawa jest o tyle trudna, że bardzo wielu nauczycieli akademickich włada polszczyzną na dość średnim, a niekiedy na żenująco niskim poziomie. Raz po raz przekonuję się o tym recenzując różne teksty proponowane do publikacji, a czasem nawet prace na stopień, które musiały wcześniej uzyskać akceptację promotora albo pozytywne recenzje wydawnicze.

To samo dotyczy innych umiejętności. Pytałem kiedyś kolegę, profesora logiki, dlaczego on i jego współpracownicy uczą głównie rachunków logicznych i ich semantyki, a nie mówią studentom nic na temat pospolitych błędów logicznych, jak amfibolie, pleonazmy czy przesunięcia kategorialne. Odpowiedział mi, że zakłada, iż studenci tę wiedzę już mają. Z perspektywy UW czy UJ takie założenie może wydawać się zupełnie oczywiste, ale pracując dużo z młodzieżą przybyłą z prowincjonalnych liceów przekonywałem się wielokrotnie, że jest ono absolutnie bezpodstawne. Ze względu na umasowienie studiów, również na UW i UJ warto zachować w tej sprawie daleko posuniętą ostrożność. W każdym razie, ucząc różnych wstępów do filozofii, poczuwam się do obowiązku, nawet kosztem treści ściśle filozoficznych, poświęcać czas wykładowy nie tylko wymienionym błędom logicznym, lecz również objaśnianiu znaczenia słów w rodzaju „abstrakcyjny”, a nawet zasad pisowni (np. stosowania apostrofu w dopełniaczu nazwisk albo liczby „-i” w końcówce „idei”).

W sprawie rzekomego skłócania środowiska przy okazji przygotowywania Zjazdu, Jan Woleński przypomina mi, że proponowałem co innego niż ostateczne, ugodowe rozwiązanie. Tak było istotnie. Jeżeli intencją Jana było odmówienie mi zasługi w łagodzeniu napięć, to owszem, przyznaję, że zasług żadnych w tym nie mam. Muszę jednak zaasekurować się na wypadek, gdyby wzmianka Jana miała u kogokolwiek wywołać wrażenie, że zasłużyłem się raczej przeciwnie, wywołując napięcia. Wyjaśniam, że ze swoją propozycją wystąpiłem na jednoznaczne wezwanie Biura Zjazdowego do ustosunkowania się do wstępnych (podkreślam: wstępnych) ustaleń, a następnie cierpliwie, nie wdając się w żadne potyczki, oczekiwałem na rozstrzygnięcie, które przyjąłem bez słowa skargi, choć było nie po mojej myśli.

Sprawa ta łączy się z kwestią postulowanej jedności środowiska filozoficznego. Jan Woleński słusznie zauważa, że może być mowa tylko o jedności pluralistycznej i trafnie, jak mi się zdaje, odnotowuje zbieżność stanowisk między mną a Tadeuszem Gadaczem. Przesadą jest natomiast nazwanie mojej reakcji na głos Adama Chmielewskiego „protestem”. Myślę, że łączy nas bardzo wiele, a naturalną rzeczą jest, by w dyskusji więcej mówić o różnicach niż podobieństwach. Tym bardziej nie ma żadnej sprzeczności między Romaną Kolarzową i mną w kwestii wysokości ocen stawianych studentom z filozofii. Wiadomo, że są nauczyciele surowi i łagodni, Romana mówiła zapewne o tych pierwszych, ja o jednych i drugich. Moje generalne odczucie jest, że w najważniejszych sprawach wszyscy się zgadzamy i dlatego mam nadzieję, iż nasza dyskusja może przyczynić się do budowania jedności środowiska wokół naczelnych wartości akademickich.

powrót