Kazimierz Szewczyk

Czym jest dobro chorego bÄ™dÄ…ce najwyższym prawem lekarza, albo, dla którego lekarz bÄ™dzie urzÄ…dzaÅ‚ życie chorym – jak gÅ‚osi najpopularniejsze tÅ‚umaczenie PrzysiÄ™gi Hipokratesa? Moim zdaniem, jest to fundamentalne pytanie dla bioetyki/filozofii medycyny. Od jego rozstrzygniÄ™cia zależy aksjologia i instytucjonalna postać systemu opieki zdrowotnej. Niestety, późna pora i temat obecnej dyskusji nie pozwala mi na podjÄ™cie tego tematu, ChciaÅ‚bym tylko zauważyć, że sÄ… – co najmniej trzy szkoÅ‚y definiowania dobra pacjenta. Pierwsza nawiÄ…zuje do definicji zdrowia WHO (Zdrowie to peÅ‚en dobrostan fizyczny, psychiczny i spoÅ‚eczny....). Zgodnie z niÄ…, lekarze powinni dbać, jak to okreÅ›la, W. Galewicz, o „dobro caÅ‚oÅ›ciowe” pacjenta. SzkoÅ‚a druga uważa, że zadaniem medyków jest przywracanie pacjentowi autonomii – a on już sam sobie życie urzÄ…dzi. Zwolennicy trzeciego poglÄ…du mówiÄ… o wartoÅ›ciach medycznych – przede wszystkim zdrowiu i życiu, je uznajÄ…c za główne cele opieki zdrowotnej. Wówczas autonomia jako dobro może pozostawać w sprzecznoÅ›ci z wartoÅ›ciami medycznymi. WedÅ‚ug mnie – a sÄ…du tego nie mogÄ™ teraz uzasadnić – dążenie do realizacji dobra caÅ‚oÅ›ciowego jest najmniej fortunnym celem medycyny; stanowi ono przejaw imperializmu medycznego i naszej nadmiernej wiary w możliwoÅ›ci medycyny. Usprawiedliwia też paternalizm medyków.

Realizacja celów preferowanych przez pozostałe szkoły również ma liczne wady. Stąd też optuję za kolejną szkołą, nawiązującą do Ramseya i Levinasa. Celem działań medycyny szkoła ta czyni troskę o pacjenta w jego zdrowiu, chorobie i umieraniu, ale to już temat na inną dyskusję.

Kazimierz Szewczyk