|
Prawdomówność w medycynie
Krystyna Knypl
Czy prawdomówność jest kategoriÄ…, bez której nie może obejść siÄ™ medycyna, pacjenci i lekarze? Nie wszystkie dziedziny życia i dyscypliny intelektualne wymagajÄ… prawdomównoÅ›ci z jednakowÄ… bezwzglÄ™dnoÅ›ciÄ…. Zanim rozpoczniemy zeznania przed sÄ…dem skÅ‚adamy przysiÄ™gÄ™, że bÄ™dziemy mówili prawdÄ™. Zanim rozpoczniemy prace lekarza również skÅ‚adamy przysiÄ™gÄ™. Zarówno w historycznym, jak i współczesnym tekÅ›cie przysiÄ™gi wystÄ™puje zobowiÄ…zanie dotrzymania tajemnicy. ”Cokolwiek bym podczas leczenia, czy poza nim, z życia ludzkiego ujrzaÅ‚, czy usÅ‚yszaÅ‚, czego nie należy na zewnÄ…trz rozgÅ‚aszać, bÄ™dÄ™ milczaÅ‚ zachowujÄ…c w tajemnicy” – tak sformuÅ‚owane zobowiÄ…zanie nie wyznacza żadnych granic od których ma rozciÄ…gać siÄ™ tajemnica. Wiedza o innym czÅ‚owieku podczas wykonywania zawodu lekarza nie może być wiÄ™c bez ograniczeÅ„ propagowana i rozgÅ‚aszana w imiÄ™ prawdy. Również współczesny tekst przysiÄ™gi nakazuje „dochować tajemnicy lekarskiej nawet po Å›mierci chorego”. Nic wiÄ™c nie zmieniÅ‚o siÄ™ przez stulecia. Dochowanie tajemnicy jest kanonem ponadczasowym. Wprawdzie relacje pomiÄ™dzy lekarzem i pacjentem ewoluujÄ… z paternalistycznych ku partnerskim, ale nie ma pewnoÅ›ci, czy kierunek owej ewolucji jest wÅ‚aÅ›ciwy.
Wykonywanie zawodu lekarza obejmuje nie tylko leczenie pacjentów, ale także nauczanie mÅ‚odszych kolegów oraz prowadzenie badaÅ„ naukowych. Nie ma najmniejszej wÄ…tpliwoÅ›ci, że nauczanie adeptów medycyny powinno opierać siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie na prawdzie. Tak samo poza dyskusjÄ… jest obowiÄ…zek rzetelnego przedstawienia danych z eksperymentu naukowego. Czy jednak pragnieniem każdego pacjenta jest poznanie prawdy o stanie swojego zdrowia – bolesnej, bezwzglÄ™dnej, okrutnej, odbierajÄ…cej nadziejÄ™, powalajÄ…cej z nóg i dÅ‚awiÄ…cej w gardle? Czy z przekazu prawdy wynika zawsze coÅ› lepszego dla pacjenta? Nie dla każdego, nie zawsze, nie w każdej sytuacji, nie w każdej chwili. Czas zmienia wiele osÄ…dów, w tym również diagnoz medycznych. Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 przed wielu laty byÅ‚a nazwana niedokrwistoÅ›ciÄ… zÅ‚oÅ›liwÄ… dla podkreÅ›lenia, że jest schorzeniem nieuleczalnym. DziÅ› jest chorobÄ… w peÅ‚ni uleczalnÄ…. To co dziÅ› jest prawdÄ… diagnostycznÄ… i terapeutycznÄ…, jutro może być kÅ‚amstwem.
Wniosek: prawdomówność nie jest dla praktyki medycznej kategorią Absolutu, ale powinna nią być dla dydaktyki i nauki.
Dr n. med. Krystyna Knypl
Warszawa
|
