Ireneusz Ziemiński

O hipotetyczności dowodów i neutralnym świadectwie

DziÄ™kujÄ…c Doktorowi Wojtysiakowi za kolejnÄ… garść uwag i uzupeÅ‚niajÄ…cÄ… argumentacjÄ™ na rzecz teizmu, chciaÅ‚bym raz jeszcze powrócić do sprawy zasadniczej. Otóż jestem przekonany, że przedstawiane przez Doktora Wojtysiaka dowody na rzecz istnienia Boga (imponujÄ…ca jest bÅ‚yskotliwość, z jakÄ… Doktor Wojtysiak potrafi je konstruować a Å‚atwość ich multiplikacji nie ustÄ™puje chyba Å‚atwoÅ›ci sceptyckiego „nie wiadomo”) nie uniknęły trudnoÅ›ci podniesionych przeze mnie w tekÅ›cie wprowadzajÄ…cym. PomijajÄ…c w tej chwili szczegóły (jak na przykÅ‚ad bardzo wÄ…tpliwe - a przynajmniej wymagajÄ…ce gruntownego uzasadnienia - stwierdzenia, że Å›wiat jest celowy, że nasz umysÅ‚ jest za sÅ‚aby, by nadać Å›wiatu porzÄ…dek odkrywany w prawach przyrody, że zasada racji dostatecznej jest empiryczna, że pojÄ™cie egzystencjalnej przygodnoÅ›ci jest empiryczne itd.) należy przypomnieć banalnÄ… prawdÄ™, iż wszelkie dowody majÄ…ce uzasadniać prawdziwość teizmu sÄ… hipotetyczne. Bez wzglÄ™du na formalnÄ… elegancjÄ™, z jakÄ… zostanÄ… przedstawione, główny problem leży w tym, na ile jesteÅ›my w stanie uzasadnić prawdziwość ich przesÅ‚anek (i to niezależnie od prawdziwoÅ›ci wniosku). Dowód stwierdzajÄ…cy wszak, że jeÅ›li zaÅ‚ożymy prawdziwość tezy o egzystencjalnej przygodnoÅ›ci Å›wiata, to musimy też przyjąć twierdzenie o istnieniu Boga, jest tyle samo warty, co teza, że jeÅ›li w Å›wiecie istnieje zÅ‚o w takiej iloÅ›ci, że nie mógÅ‚ go spowodować czÅ‚owiek, to istnieje byt pod każdym wzglÄ™dem zÅ‚y, który stworzyÅ‚ Å›wiat. W tym wÅ‚aÅ›nie punkcie (celowo przeze mnie przejaskrawionym i radykalnie uproszczonym) dotykamy problemu neutralnego Å›wiadectwa. Z uwag Doktora Wojtysiaka można wnosić, że takie neutralne Å›wiadectwo nie tylko istnieje czy nawet musi istnieć, lecz również, że jest Mu ono znane. ByÅ‚bym rad, żeby to Å›wiadectwo poznać. PragnÄ™ tylko dodać, że ujawniajÄ…c owo neutralne Å›wiadectwo Doktor Wojtysiak winien przekonać nie tylko sceptyka, lecz także agnostyka i ateistÄ™. O ile bowiem sceptyka Å‚atwo zbyć argumentem, że nawet gÅ‚os z nieba go nie przekona, o tyle ateista uważa, że Å›wiadectwa (neutralne) w sporze o istnienia Boga sÄ… dostÄ™pne i przemawiajÄ… na korzyść tezy ateistycznej. Problemem dla teisty jest wiÄ™c nie tylko to, że sceptyk żąda absolutnej pewnoÅ›ci (jednoczeÅ›nie o wszystkim powÄ…tpiewajÄ…c), lecz również to, że ateista (przynajmniej taki, który podziela przekonanie o możliwoÅ›ci rozstrzygniÄ™cia kwestii istnienia Boga na pÅ‚aszczyźnie wiedzy) odwoÅ‚uje siÄ™ do innych Å›wiadectw, uważajÄ…c je za neutralne i przesÄ…dzajÄ…ce o nieistnieniu Boga. WÅ‚aÅ›nie ten empiryczny fakt różnicy zdaÅ„ co do neutralnoÅ›ci Å›wiadectw jest jednÄ… z racji, by poprzestać na tezie sceptyckiej.

Ireneusz Ziemiński