POLSKI    ENGLISH   

Internetowy Serwis Filozoficzny

przy Instytucie Filozofii    Uniwersytetu JagielloÅ„skiego

|  Forum |  Literatura |  Linki |  AktualnoÅ›ci
 


 

O Bogu jako Stwórcy i naturze filozofii
Druga odpowiedź Profesorowi Janowi Woleńskiemu

Ireneusz Ziemiński

DziÄ™kujÄ…c Profesorowi WoleÅ„skiemu za kolejne uwagi (zarówno wyjaÅ›niajÄ…ce jak i krytyczne) wobec bronionego przeze mnie stanowiska, chciaÅ‚bym odnieść siÄ™ do kwestii przypisywania Bogu atrybutu Stwórcy oraz natury filozofii. JeÅ›li chodzi o pierwszÄ… sprawÄ™, to - jakkolwiek kuriozalne może siÄ™ wydawać pominiÄ™cie wÅ›ród atrybutów Boga „bycia StwórcÄ…” - ma ono swoje racje. JeÅ›li bowiem w punkcie wyjÅ›cia zdefiniujemy Boga jako StwórcÄ™ wszelkich innych bytów, to w obliczu empirycznie danego istnienia Å›wiata przesÄ…dzamy już wniosek o istnieniu Boga. Jest tak dlatego, że stworzenie zwykle definiowane jest jako powoÅ‚ywanie czegoÅ› do istnienia (z nicoÅ›ci) oraz utrzymywanie w istnieniu. Å»adnej tymczasem z rzeczy istniejÄ…cych w Å›wiecie, nawet jeżeli jest przyczynÄ… innej rzeczy, takiej mocy siÄ™ nie przypisuje (tlen może być czynnikiem podtrzymujÄ…cym nas przy życiu, ale nie jest czynnikiem wydobywajÄ…cym nas z nicoÅ›ci, rodzice mogÄ… być traktowani jako przyczyny naszego życia, od pewnego momentu jednak nie sÄ… w stanie go podtrzymywać). Nie upierajÄ…c siÄ™, że atrybut stworzenia należaÅ‚oby wykluczyć z podstawowej listy cech przypisywanych Bogu, chciaÅ‚bym tylko zaznaczyć, że jeÅ›li ewentualny dowód istnienia Boga (czy Jego nieistnienia) ma być konkluzywny, powinien opierać siÄ™ na takim pojÄ™ciu Boga (na takiej liÅ›cie atrybutów), które jeszcze nie przesÄ…dza Jego istnienia bÄ…dź nieistnienia. Zgadzam siÄ™ przy tym z Profesorem WoleÅ„skim, że kÅ‚opot z atrybutami Boga polega na ich manipulowalnoÅ›ci. Może wÅ‚aÅ›nie dlatego - zgodnie z postulatem Profesora WoleÅ„skiego a także z gÅ‚osem Profesora Gutowskiego - problem sporu o Boga trzeba byÅ‚oby przenieść o piÄ™tro niżej, poddajÄ…c gruntownej analizie samo Jego pojÄ™cie (treść atrybutów Mu przypisywanych). Obawiam siÄ™ jednak, że spory dotyczÄ…ce każdego z atrybutów (o czym Å›wiadczÄ… chociażby dzieje filozofii) również bÄ™dÄ… siÄ™ toczyć w nieskoÅ„czoność. Fakt ten nie musi jednak przesÄ…dzać, że filozoficzny spór (w tym obecna debata) jest bezsensowny. Być może do natury sporów filozoficznych (zwÅ‚aszcza dotyczÄ…cych sprawy istotnie ważnej, co podkreÅ›laÅ‚ Profesor Gutowski) należy to, że sÄ… przede wszystkim sporami pojÄ™ciowymi a ich koÅ„cowy efekt nie jest tak spektakularny, jak bywa to w matematyce, fizyce czy biologii.

Ireneusz Ziemiński

powrót
 
webmaster © jotka