Diametros - Internetowy Serwis Filozoficzny (An Online Philosophy Service)

POLSKI ENGLISH

Internetowy Serwis Filozoficzny

przy Instytucie Filozofii

Uniwersytetu Jagiellońskiego

| Forum

| Literatura

| Linki

| Aktualności

Odpowiedź wtóra Włodzimierzowi Galewiczowi

Kazimierz Szewczyk

Włodzimierz Galewicz pisze, że bezpodstawnie utożsamiam treść art. 32 z nauką o środkach nadzwyczajnych/nieproporcjonalnych wyrażoną, między innymi, w Deklaracji o eutanazji Kongregacji Doktryny Wiary z 1980 roku. Rzeczywiście termin „środki nadzwyczajne” użyty w KEL uważam za tożsamy z pojęciem wypracowanym przez Kościół katolicki. W przeciwnym razie cóż miałby on opisywać. Moim zdaniem, przez autorów Kodeksu został on zaczerpnięty właśnie z nauki Kościoła. Jednak całkowitej pewności nie mam. Za moim stanowiskiem przemawia to, że lekarze opieki hospicyjnej/paliatywnej rozumieją omawiany termin zgodnie z nauką Kościoła – jeśli się mylę, proszę Janinę Suchorzewską o sprostowanie. Być może – w co jednak wątpię – źródłem inspiracji dla redaktorów KEL były uwagi poczynione przez Tadeusza Kielanowskiego (Rozmyślania o przemijaniu, Warszawa 1976, s. 58), w których zwęża procedury nieproporcjonalne do „środków trudno i bardzo trudno dostępnych”.

Uczestnikami naszej Konferencji są współredaktorzy KEL – Wanda Terlecka i Jerzy Umiastowski. Mogą więc ostatecznie rozwiać moje (nasze) wątpliwości.

Bliższa mojemu rozumieniu środków nadzwyczajnych jest także interpretacja art. 32 dokonana przez Eleonorę Zielińską (Powinności lekarza w braku zgody na leczenie oraz wobec pacjenta w stanie terminalnym, „Prawo i Medycyna”, 2000, nr 5, s. 84 i n.). Autorka stwierdza, że zarówno w przypadku reanimacji, jak u uporczywej terapii wobec pacjenta nieprzytomnego „intencją twórców KEL było aby ostatecznie decyzja o jej zaprzestaniu należała do lekarza. [...] W odniesieniu zaś do środków nadzwyczajnych – konkluduje Zielińska – najbardziej logiczna wydaje się być interpretacja, w myśl której intencją twórców KEL było, aby decyzji o zaprzestaniu ich stosowania nie pozostawiać wyłącznie lekarzowi”. Interpretacja E. Zielińskiej pozostaje w sprzeczności ze stanowiskiem W. Galewicza wnioskującego, że w sytuacji umierającego pacjenta nieprzytomnego „ktoś musi zadecydować za niego, zaś tym, kto jest do tej decyzji najbardziej powołany i upoważniony, zgodnie z ustępem 2 tegoż artykułu ma być sam lekarz (a nie np. rodzina chorego)”.

Całkowitej pewności nie ma jednak i autorka specjalizująca się w „prawie medycznym”, nic więc zaskakującego, że „laicy” mogą ten ogromnie ważny przepis różnie interpretować.

Kwestią do odrębnej dyskusji jest odpowiedź na pytanie dlaczego pojęcie środków nadzwyczajnych znalazło się w KEL i dlaczego autorzy Kodeksu nie uznali za wystarczające poprzestanie na odwołaniu się do negatywnego aspektu zasady poszanowania autonomii pacjenta ewentualnie uzupełnionego pojęciem najlepszego interesu podopiecznego. Myślę, że decydujące były tu kwestie światopoglądowe. Wprowadzenie tego pojęcia, bez dodatkowych wyjaśnień powoduje zamęt interpretacyjny, którego próbkę daje nasza różnica zdań. Myślę, że jest ona jeszcze jednym argumentem za odchudzeniem pryncypiów profesji i odesłaniem wytycznych regulujących etycznie trudne specjalizacje do odrębnych dokumentów. Taka strategia utrudni także wykorzystywanie regulacji kodeksowych i quasi-kodeksowych w funkcji polemicznych maczug światopoglądowych zastępujących etyczną argumentację. Pokusa takiego ich użycia jest – moim zdaniem – widoczna w referacie Magdaleny Szymańskiej.

powrót