POLSKI    ENGLISH   

Internetowy Serwis Filozoficzny

przy Instytucie Filozofii    Uniwersytetu JagielloÅ„skiego

|  Forum |  Literatura |  Linki |  AktualnoÅ›ci
 


 

[Do referatu Barbary Chyrowicz]

Marta Szabat

Nawiążę do etyki nauczania etyki, której zasady zebrała Pani w punkty. Pod czwórką poruszyła Pani kwestię podejmowaną także w innych, zaprezentowanych na tej konferencji, referatach, mianowicie postulat światopoglądowej neutralności [choć pewnie można ten problem także inaczej nazwać]. Wydaje się on, po pierwsze, oczywisty i uczciwy, po drugie, bardzo trudny do zrealizowania w praktyce [co sama Pani podkreśla, a co nie oznacza oczywiście, że jest on w ogóle niemożliwy do zrealizowania], po trzecie, pożądany przez studentów, czy też przez uczących się etyki. Można pewnie jeszcze dodać po czwarte, piąte itp., ale poprzestanę może na tych trzech punktach.

W pełni zgadzam się z Pani stwierdzeniem, że nieuczciwe byłoby przedstawianie przez wykładowcę jedynie jednego (najczęściej byłoby ono własne) z obecnych w dyskusjach etycznych stanowisk, podczas gdy doskonale wie, że jest ich wiele. Takie wybiórcze prezentowanie stanowisk, podobnie jak nieuzasadnianie własnego punktu widzenia i przedstawianie własnych poglądów jako jedynie słusznych, mogłoby mieć więcej wspólnego z indoktrynacją i ideologią niż nauczaniem etyki.

ChciaÅ‚abym jednak, chyba też sama dla siebie, sprecyzować, czy raczej doprecyzować, charakter trudnoÅ›ci w nauczaniu etyki. Uczciwość, o jakiej Pani pisze, wymaga przecież samodyscypliny i pracy nad merytorycznie równorzÄ™dnymi sposobami prezentacji stanowisk etycznych, z którymi uczÄ…cy etyki niekoniecznie musi siÄ™ nie tylko zgadzać, ale może mieć problemy z ich zaakceptowaniem. MyÅ›lÄ™, że to jest naprawdÄ™ duże wyzwanie i ciężka praca nad sobÄ…. Teoretyczna oczywistość i uczciwość jest trudna w praktyce. UczÄ…cy musi w nauczaniu etyki wykazać siÄ™ nie tylko tolerancjÄ…, kulturÄ… osobistÄ…, wyrozumiaÅ‚oÅ›ciÄ…, ale też musi „metodycznie zaangażować siÄ™” w wierne i uczciwe przedstawianie argumentów różnych stanowisk. Nieuczciwość przecież również objawia siÄ™ zdawkowym traktowaniem tematu, problemu czy zagadnienia, sposobem, w jaki problem jest omawiany i kontekstem, w jakim siÄ™ go prezentuje. Czy mogÅ‚abym liczyć na kilka zdaÅ„ rozwijajÄ…cych ostatni akapit? Na czym jeszcze polega trudność w wychodzeniu poza subiektywizm i argumentowaniu w imieniu innych bÄ…dź w imieniu swoich oponentów, w taki sposób, aby im nie uchybić?

Jak napisaÅ‚am wyżej, studenci oczekujÄ… tolerancji i różnorodnoÅ›ci. Niejednokrotnie zetknęłam siÄ™ z niezadowoleniem i z niechÄ™ciÄ… wobec wykÅ‚adowców, niepotrafiÄ…cych lub niemajÄ…cych ochoty wychodzić poza swoje przekonania i preferencje. Studenci oczekujÄ… od swoich wykÅ‚adowców rozwoju intelektualnego i emocjonalnego. Z reguÅ‚y też natychmiast rozpoznajÄ… nie tylko okreÅ›lone preferencje, które, jeżeli sÄ… jednokierunkowe zwykle „blokujÄ…” dyskusjÄ™ i chęć rozmowy, ale także po prostu przestajÄ… [oczywiÅ›cie nie wszyscy; nie chodzi mi o jakiekolwiek generalizowanie] uczyć siÄ™ konstruktywnie, przestajÄ… szukać. Wówczas traktujÄ… etykÄ™ jako jeszcze jeden przedmiot, który trzeba zaliczyć.


powrót
 
webmaster © jotka